شهر باستانی حریره کیش

شهر باستانی حریره کیش یکی از بهترین مناطق تفریحی کیش است که نماد دوران رونق و شکوفایی اقتصادی این جزیره بوده که علاوه بر مراکز خرید و تفریحی متنوع جز چندین ابنیه تاریخی این شهر است که بازدیدکنندگان فراوانی را در طول سال به خود جذب می‌کند که نه تنها گردشگران بلکه باستان شناسان بین‌المللی را به حیرت و کاوش واداشته است.

شهر باستانی حریره را بیشتر بشناسید

شهر باستانی حریره کیش با قدمتی 800 ساله مربوط به سده 5 تا 10 هجری قمری بوده که از توابع شهرستان بندر لنگه و از نقاط دیدنی استان هرمزگان در جنوب ایران است و در سال 1376 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید که در میان گردشگران از محبوبیت خاصی برخوردار است و قدمت این شهر به احتمال زیاد به دوره ساسانیان و اوایل دوره اسلامی برمی‌گردد که شهری آباد و بزرگ بوده و وسعتی بالغ بر 3 کیلومتر مربع داشته است و در زمان دور جمعیت بسیار زیادی را در خود جای می‌داده است.

در میانه‌های سده چهارم (۳۵۶ ه. ق) با تخریب بندر تجاری- اقتصادی سیراف، بازرگانان سیرافی مجبور به ساخت این شهر برای پناه بردن و تحکیم موقعیت خود شدند. این شهر در شمال جزیره کیش و در کنار مجموعه ورزشی المپیک قرار دارد و دوران آبادی این ویرانه از سال ۳۶۷ تا ۹۱۲ هجری قمری بوده‌است و این محوطه باستانی، از خانه اعیانی، مجموعه ساحلی، حمام، مسجد و قنات‌های قدیمی تشکیل شده است و پستی و بلندی‌ها و خرابه‌های آن حدود ۱۲۰ هکتار وسعت دارد و امروزه تنها تعداد بسیار کمی از اتاق‌ها، سقف‌های سالم و تاق‌های سنگی شکلی آن بر جای ماند است و بناهایی مانند حمام، خانه اعیانی، مسجدجامع و تأسیسات آبی نمایانگر معماری زیبای این شهر است و همچنین اشیاء باارزش تاریخی به دست آمده نشان از شکوفایی و غنای فرهنگی جزیره کیش پس از افول بندر تجاری سیراف دارد و این شهر همچنین از مهمترین مناطق خلیج فارس در آن زمان بوده است.

بخش‌های اصلی شهر باستانی حریره

وجود چاه‌های متعدد، کانال‌های افقی و زیرزمینی در این شهر، به احتمال زیاد فعالیت‌های صیادی (صید ماهی، مروارید و مرجان) را نشان داده و برای دسترسی آسان‌تر به دریا احداث شده است، همچنین این شهر باستانی دارای چند بنا و معماری زیبا است که بیشتر در مورد آن توضیح می‌دهیم:

بخش صنعتی 

حدس‌هایی وجود دارد که افراد محلی اتاق‌های این شهر را برای تهیه شیره خرما بنا کرده بودند، به این صورت که با انباشته کردن خرما‌ها بر روی یکدیگر و تحت فشار دادن آنها آب آن را می‌گرفتند و راه‎های ارتباطی یا همان شیارهای اشاره شده آب شیره را به طرف خمره‌های بزرگ سوق داده و در انتهای آب‌راهه‌ها هدایت می‌کرده‌اند تا کار جمع‌آوری شیره خرما کامل شود، همچنین به گفته محلی‌های جزیره کیش، انبارهایی با ساختار پشته مانند آنچه در این کارگاه‌ها وجود دارد تقریبا در تمامی منازل بزرگ وجود داشته که برای نگهداری خرما استفاده می‌شده و همزمان شیره خرما نیز در آن‌ها استخراج می‌شده است و به نظر می‌رسد که حدس دوم کاربری اتاقک‌های مرموز شهر باستانی را بهتر برای ما مشخص می‌کند.

خانه اعیانی

این خانه نیز همانند دیگر خانه‌های معروف شهر‌های دیگر ایران نظیر کاشان و یزد نمایانگر سکونت چند خانواده در آن است و همچنین از نمادهای معماری حاشیه خلیج فارس به حساب می‌آید و کاشی‌های ستاره شکلی که در آن دیده می‌شود نیز کاشی‌هایی هستند که در بناهای مهم دوره ایلخانی ایران همچون تخت سلیمان و سلطانیه وجود دارد.

حمام

این حمام حدود 500 متر مربع وسعت داشته و دارای صحن‌های بسیاری است که باستان شناسان آن را به عنوان یکی از قدیمی‌ترین حمام‌های ایران شناخته و دو دوره متمایز و مجزا از هم دارد (دوره ایلخانی – دوره تیموری) دارد و سربینه و گرمخانه این حمام در جنوب بخش ذکر شده قرار گرفته و دو خزینه کوچک و بزرگ در جنوب گرمخانه آخرین بخش ساختمان را تشکیل داده‌اند که حمام خصوصی و متعلق به مالک این خانه اعیانی بزرگ بوده است.

چاه‌ها و دالان‌ ها

در سمت شمال بقایای این شهر محوطه‌ای با وسعتی حدود بر سه کیلومتر مربع قرار گرفته است که به صورت پستی و بلندی و بقایای دیوار و چاه‌های متعدد دیده می‌شوند که احتمالا این ناحیه برای فعالیت‌های دریایی و تجاری مورد استفاده قرار می‌گرفته است و همچنین در مجاورت حمام، خانه اعیانی و بخش‌های ساحلی و صخره‌های مرتفع کنار دریایی شهر حریره تعدادی چاه و پلکان وجود دارد که به دریا ختم می‌شوند که اغلب این چاه‌ها دارای قطر دهانه دومتری هستند و عمقشان به اندازه سطح دریا است و این دالان‌ها که از چاه‌ها تا صخره‌های ساحلی کشیده شده‌اند و همچون دریچه‌هایی به دریا راه دارند که آنها را می‌توان در گوشه و کنار بخش‌های صنعتی و حتی در داخل اتاق‌ها و راهروها نیز مشاهده کرد و مانند عملکرد حدس زده شده برای بخش صنعتی شهر، عملکرد دقیق این دالان‌ها نیز همچنان مبهم است و با توجه به هم‌سطح بودن دالان‌ها با دریا شکی در آن نیست که برای ارتباط با ساحل دریا حفر شده‌اند اما این‌ که صید صدف‌ مرجان و ماهی را از طریق این دالان‌ها صورت می‌داده‌اند و یا حتی شاید راه فراری در هنگام اضطرار برای ساکنین بوده یا خیر همچنان معلوم نیست.

اتاق‌ های کف شیار دار 

از فضاهای جالب توجه مجموعه صنعتی شهر حریره (اتاق با کف شیار دار) است که کف این اتاق‌ها کاملاً عجیب و ناشناخته هستند و با شیب ملایم از شمال به جنوب امتداد یافته و کف آنها به صورت گرده ماهی (اصطلاح بومی) یا بالشتک با ملاتی از نوع ترکیب پودر سنگ‌های مرجانی و آهک و نوعی ساروج شکل گرفته‌اند که این ویژگی در هیچ‌ یک از محوطه‌ ها و تپه‌ های باستانی و تاریخی و اسلامی ایران کشف و شناخته شده نیست.

بخش‌ های اطراف شهر حریره

در کناره ساحل شهر حریره و در مجاورت مجموعه صنعتی، شش چاه و یک پلکان سنگی در بیرون مجموعه و چهار چاه در داخل مجموعه که در حین حفاری دیده شد وجود دارد ودر دهانه خلیجی که در سمت شرق این مجموعه قرار گرفته توده‌های صدف‌ها و گوش ماهی‌های شکار شده را می‌توان دید که نشانه فعالیت‌های صیادی مخصوصا صید مروارید در گذشته‌ است .